مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز:
بدون تردید محور اصلی توسعه فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در هر جامعهای، نظام آموزش عالی و به طور مشخصتر، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی هستند. تحولاتی که در دو دهه اخیر در زمینههای مختلف در کشورهای جهان رخ داده است، آموزش عالی در این کشورها به خصوص در کشورهای در حال توسعه را با تحولات جدیدی مواجه ساخته است که مهمترین این تحولات شامل آموزشهای معطوف به اشتغال، رشد پژوهشهای مسأله محور و پاسخگویی در قبال جامعه میباشد. بنا بر این نظام آموزش عالی و دانشگاهی علاوه بر مأموریت آموزشی و تحقیقاتی، مأموریت دیگر خود یعنی مشارکت فزاینده در فرآیند نوآوری و توسعه فن آوری را نیز عهده دار شده است. در ایران نیز، شبکههای جدید وابسته به دانشگاهها در حال رشد میباشند و دانشگاهها نیز با توجه به ظرفیتهایی که در تولید و توزیع دانش دارند، به عنوان دانشگاههای کارآفرین نقش اساسی را در نوآوری و توسعه فنآوری و در نتیجه اشتغالزایی ایفا میکنند. در همین راستا به استناد مواد " 48 " و " 21 " قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که بر توسعه کارآفرینی تاکید شده است و در جهت اشاعه کارآفرینی به منظور افزایش کارآمدی دانشجویان و دانشآموختگان دانشگاهها و مراکز آموزش عالی از طریق تحول در برنامهها و شیوههای آموزش در مقاطع مختلف و فراهم آوردن زمینهی مشارکت هرچه بیشتر دانشگاهیان در توسعه کشور، همچنین به استناد سیاستها و راهبردهای کلان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور، به خصوص در حوزه آموزشی، که در آن اهتمام به ارتقاء کیفی دورههای آموزشی با تکیه بر دو بعد روز آمدی علمی و مهارت آموزی و تحول دانشگاه به دانشگاه کارآفرین میباشد؛ بر مبنای همین چشم انداز، دانشگاه هنر اسلامی تبریز در جهت نیل به آرمان دانشگاه اسلامی در در راستای تحقق دانشگاه کارآفرین پرور از همان ابتدای تأسیس و راه اندازی، تدبیر یک روز اشتغال به تحصیل و هنر آموزی و یک روز اشتغال به کار دانشجویی و مهارت افزایی را برای دانشجویان دختر و پسر سر لوحه ساز و کار آموزشی خود قرارداده است.
از سوی دیگر همزمان با راهبردهای ملی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای دانشگاه های کشور، مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، فعالیت خود را در سال 1382 با هدف ایجاد یک حرکت نظام مند در بستر سازی برای نیل به آرمان دانشگاه نسل سوم (دانشگاه کارآفرین پرور) آغاز نموده است. تعریف نمودار تشکیلات سازمانی مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز در ذیل حوزه معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه با لحاظ دو رویکرد دانشجویی و فرهنگی صورت پذیرفت: نخست آن که بر خلاف بسیاری از دانشگاه های
کشور موضوع اشتغال زایی هدفمند برای جوانان دانشجو و ایجاد کسب و کارهای دانشجویی در دستور کار مرکز قرار گیرد؛ و دیگر آن که موضوع اقتصاد هنر و بستر سازی برای خود اشتغالی دانشجویان هنرمند مقوله ای از جنس فرهنگی انگاشته شود. بر همین اساس مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز مصمم است با حمایت از ایده ها و طرح هایی که مبتنی بر سطح قابل قبولی از دانش، فناوری و نوآوری است، شرایطی را مهیا سازد که صاحبان ایده های تولید آثار هنری و یا ارائه خدمات مرتبط وارد بازار کار و تجاری سازی تولیدات خود گردند و بدین ترتیب زمینه لازم جهت ایجاد اشتغال دانش آموختگان رشته های هنری فراهم شود؛ کلیه دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی )شامل کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا( که دارای ایده کارآفرینی بوده و ایده کسب و کار پیشنهادی و نیز شایستگی آنان به تأیید کمیته کارآفرینی دانشگاه برسد، میتوانند برای بهرهمندی از تسهیلات وام خود اشتغالی و فضای فیزیکی درخواست خود را حداقل یک نیمسال تحصیلی قبل از فراغت از تحصیل و در دوران تحصیل، به معاون مرکز کارآفرینی دانشگاه ارائه دهند. پس از ارائه تقاضا توسط دانشجوی کارآفرین، مدارک و مستندات هر متقاضی، علاوه بر اینکه از جنبههای عمومی نوآوری مورد بررسی قرار می گیرد، متناسب با زمینه فناوری، توسط اساتید و صاحب نظران همان زمینه، به صورت تخصصی بررسی میشود و در صورت تصویب کمیته کارآفرینی دانشگاه، مرکز کارآفرینی دانشگاه که وظیفه اجرای تصمیمات و مصوبات کمیته مذکور را برعهده دارد حسب تقاضای دانشجوی کارآفرین نسبت به حمایت از دانشجوی کارآفرین به دو طریق ذیل اقدام خواهد نمود:
1. واگذاری امتیاز بهره برداری از فضای فیزیکی تحت مالکیت دانشگاه به دانشجوی کارآفرین جهت خود اشتغالی و راه اندازی کسب و کار دانشجویی.
2. اختصاص تسهیلات وام کارآفرینی جهت تأمین مواد اولیه مصرفی، خرید ابزار و تجهیزات و ماشین آلات لازم جهت تولید محصول یا ارائه خدمات مرتبط با تولید آثار هنری. مدت قرارداد واگذاری امتیاز بهره برداری از فضای فیزیکی تحت مالکیت دانشگاه برای دانشجویانی که در حین فعالیت کارآفرینی فارغ التحصیل شوند، منوط به پذیرش و بکارگیری حداقل دو دانشجوی دستیار کارآفرین در صورت موافقت مرکز کارآفرین دانشگاه تا یک سال دیگر قابل تمدید خواهد بود و به ازای پذیرش و بکارگیری تعداد 2 نفر دانشجوی دستیار کارآفرین توسط دانشجوی کارآفرین اصلی، اعطای مجدد تسهیلات وام مرکز کارآفرینی بانک توسعه، تا سقف تعیین شده نیز قابل پرداخت خواهد بود. همچنین در صورت تشکیل شرکت با مالکیت حقوق معنوی و ثبت رسمی علامت تجاری توسط دانشجوی کارآفرین، مدت مجاز استفاده دانشجویان واجد شرایط از کارگاههای دانشگاه برای دانشجویان کارشناسی 3 نیمسال، برای دانشجویان کارشناسی ارشد 2 نیمسال و برای دانشجویان دکتری ۴ نیمسال میباشد که این مدت نیز با موافقت کمیته کارآفرین دانشگاه پس از فراغت از تحصیل تا سقف تعیین شده قابل تمدید خواهد بود. مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز هم اکنون دارای ۴ کارگاه بصورت فضای تجاری (مغازه)، 12 کارگاه بصورت کانکس هایی مستقر در پردیس مرکزی و 15 کارگاه واقع در بیرون از محوطه پردیس مرکزی دانشگاه، بصورت اسکان در منازل مسکونی خریداری شده، میباشد. در این کارگاهها فضای فیزیکی، مواد اولیه، ابزار و تجهیزاتی از قبیل کورههای گازی و برقی و همچنین برخی امکانات مورد نیاز جهت استفاده دانشجویان مستعد و علاقمند به کارآفرینی در حوزه تولید آثار هنری در اختیار دانشجویان قرار گرفته است.
راهبردهای مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز:
1. ترویج و فرهنگ سازی و بومی سازی الگوی کارآفرینی دانشجویان رشته های هنری که در این راستا، مرکز کارآفرینی دانشگاه هنر اسلامی تبریز سعی دارد با حمایت و پشتیبانی از دانشجویانی که در سطح دانشگاه در زمینه کارآفرینی فعالیت دارند یا استعداد اینگونه فعالیتها را دارند را به عنوان سرلوحه فعالیتهای دانشجویان قرار بدهد. ماموریت این بخش ترغیب، اطلاع رسانی، فراهم آوردن زیر ساختهای بنیادی جهت فرهنگسازی در زمینه کارآفرینی و ارتقاء شناخت جامعه دانشگاهی نسبت به کارآفرینی و کارآفرینان میباشد و از عمده ترین اهداف آن عبارتند از ایجاد ذهنیت و تصویر واضح از کارآفرینی، توسعه و گسترش مفاهیم عمده و پایه کارآفرینی، افزایش اعتماد بنفس و انگیزه برای ورود به فعالیتهای جدید، شناسایی دانشجویان و اساتید خلاق و نوآور و فراهم کردن زمینه برای ورود آنها به فعالیتهای کارآفرینانه و معرفی علمی کارآفرینی به عنوان یک ارزش جدید به عموم مردم.
2. بخش مشاوره و حمایت: بسیاری از دانشجویان خلاق، مبتکر و کارآفرین علاقمندن هستند تا در زمینه فعالیتهای مورد علاقه و یا متناسب با رشته تحصیلی خود، مشاوره های لازم را دریافت نمایند. در این راستا مرکز کارآفرینی دانشگاه در جهت ایجاد و یا تقویت انگیزه کارآفرینان و کمک و راهنمایی در جهت حصول به اهداف و برنامه های آنها کمک می کند تا مسائل مورد علاقه و متناسب با زمینه تخصصی خود را انتخاب نمایند. این مرکز برای دستیابی به این هدف مهم، می تواند با ایجاد هستههای مختلف ارتباط با صنعت، خدمات و غیره مشاوره های لازم را به دانشجویان ارائه نماید تا دانشجویان مسائل و مشکلات واقعی مشاغل مورد علاقه خود را درک نمایند.
3. بخش آموزش: آموزش مهارت های کارآفرینی یکی از جوانب مهم در گسترش کارآفرینی است. یک ایده نو به تنهایی نمی تواند فرد را به یک کارآفرین تبدیل نماید چرا که ایجاد و اداره یک کسب و کار جدید نیاز به مهارتهایی دارد. به طور کلی اهداف مورد نظر در آموزش کارآفرینی عبارت است از :
الف) تحریک انگیزه ها یکی از اهداف در آموزش و ترویج کارآفرینی در مورد افرادی است که دارای خصوصیات کارآفرینانه می باشند. تحریک انگیزه ها از قبیل میل به کسب ثروت، توفیق طلبی و استقلال طلبی و غیره که موجب می شود فرد را در مسیر کارآفرینی قرار دهد.
ب) پرورش انگیزه ها: برخی از افراد د محیط هایی پرورش می یابند که زمینه برای تحریک انگیزه ها و پرورش ویژگیها آنان فراهم است اما بیشتر مردم در چنین محیط هایی قرار ندارند لذا ایجاد انگیزش و پرورش ویژگی ها از طریق برنامه های آموزشی برای آنها لازم است. این ویژگی ها شامل مواردی همچون آموزش تفکر خلاق، بالا بردن ریسک پذیری، تقویت قدرت تحمل ابهام، دادن اعتماد به نفس، فرصت شناسی، دادن اطلاعات آموزش به خصوصیات روانی شخصی از قبیل مرکز کنترل می باشد. آموزش حرفه ای، توانمندسازی، مهارت افزایی و ارتقاء سطح قابلیتهای کسب و کار و تولید ثروت که این آموزشها به سه بعد قبل، در حین و بعد از راه اندازی کسب و کار قابل تفکیک است؛ قبل از تاسیس شرکت یا راهاندازی کسب و کار، فرد کارآفرین باید چگونگی راه اندازی کسب و کار و مراحل آن، چگونگی انجام کار گروهی و مهارت های ارتباطی و نظایر آنرا بیاموزد. در زمان راه اندازی باید در زمینه مسائل مالی ، شناخت بازار ، اصول مدیریت، بیمه، اقتصاد، قانون کار و امور حقوقی آگاهی و تبحر لازم را کسب نماید. توانایی مدیریت توسعه و رشد، یافتن شیوه های جدید، رقابت و حفظ موقعیت در بازار، یافتن بازارهای جدید نیز از جمله مهارت های مورد نیاز کارآفرین بعد از راه اندازی کسب و کار است.